.jpg)
SCHREIERSHUISJE
tentoonstellingsruimte aan de
Nieuwe Maas in Schiedam
OVER HET SCHREIERSHUISJE
Het Schreiershuisje is een belangrijk, monumentaal gebouwtje binnen het cultureel erfgoed van Schiedam en specifiek in de wijk Zuid. In 2012 is een start gemaakt met een culturele invulling van het Schreiershuisje. De historie en identiteit van dit monumentale huisje en de combinatie van woord en beeld staan hierbij centraal. Op deze website worden de ontwikkelingen rondom het Schrei(ers)huisje gedeeld. Om de drie à vier maanden wordt een kunstenaar gevraagd hier een tijdelijk kunstwerk te realiseren. Dit project is oorspronkelijk opgezet door cultuurscout Ineke Hagen op verzoek van Marcel Kreuger, wijkprocesmanager van de wijk Zuid en wordt sinds 12 jaar geprogrammeerd door Sjef van Duin en Esther Zitman.
Voordat het Schreiershuisje hier stond was er al een ander huisje dat dienst deed als politiepost. Deze post was uitgerust met een zogeheten hoogwaterklok die kon worden geluid als er hoog water dreigde. Bewoners van de Voorhaven en de Hoofdstraat werden op deze manier gewaarschuwd om maatregelen te nemen. In de jaren dertig van de 20e eeuw is de
oude politiepost vervangen voor dit huisje. De belangrijkste functie was toen arbeiders beschutting te bieden bij het wachten op de veerpont naar de RDM - Rotterdamse Droogdok Maatschappij aan de overkant. De technische tekening die onlangs is teruggevonden bij de voorbereidingen van de renovatie laat de originele indeling zien zoals het huisje is opgeleverd.
binnenkort te zien
Teuntje Fleur
WEES KIND
KUNSTENAARS
Vadim Rotari
Bus Stop
Vadim Rotari is fotograaf en komt uit Moldavië. Daar heeft hij het afgelopen jaar de fraaiste bushaltes gefotografeerd. Deze bushaltes die vaak versierd zijn met prachtige mozaïeken staan op het punt te verdwijnen. De meesten stammen uit de jaren zeventig en zijn duidelijk onder invloed van de Sovjet-Unie ontworpen. In het Schreiershuisje was in het najaar van 2023 een presentatie te zien van zijn mooiste foto’s.
YVON KOOPMAN
De scho(o)ne lijn
Nadat ze een oproep deed in de Gorzette, de buurtkrant van de Gorzen, is Yvon Koopman in het voorjaar van 2023 aan de slag gegaan met buurtbewoners om kledingstukken te beschilderen. De resultaten hiervan werden door haar in het Schreiershuisje aan een waslijn opgehangen: De scho(o)ne lijn.
ROBBERT PAUWELS
Vaar Wel
Het eerste wat Robbert Pauwels opviel toen hij het Schreiershuisje aan het Hoofd in Schiedam bezocht waren de schepen die voorbijvoeren naar de Noordzee; het woord vaarwel bleef in zijn hoofd hangen. Met dat thema heeft hij een muurschildering gemaakt, vaarwel als in ‘vaar goed’;
het vaar wel als afscheid. Het is een tafereel geworden van melancholie, prille liefde en de tranen van de matroos. Dit alles wordt door kabels van touw omlijst.
ANOUK VAN MIL/MILC
Gevierde Vrouwen
In het kader van de viering van het 150 jarig bestaan van de Nieuwe Waterweg heeft Anouk van Mil in de winter van 2022/23 een presentatie gemaakt over de vaak onderbelichte rol van vrouwen in deze geschiedenis. Met interviews en foto's van een aantal vrouwen en daaruit voortvloeiend het festival Gevierde Vrouwen.
TINEKE WEBER
Fikkie
In de zomer en herfst van 2022 waren deze zwart/wit schilderingen van honden te zien op de wand van het huisje. Tineke Weber maakte deze portretten van honden die regelmatig worden uitgelaten op de Maasboulevard en omgeving. De tentoonstelling had de toepasselijke naam: Fikkie!
NAAMLOOOZZ
Naamlooozz heet de kunstenaar die in de zomer van 2021 in het Schreiershuisje aan het werk is geweest.
Het bijzondere aan zijn kleurrijke werk is dat het nooit af is, maar altijd een voorzet oplevert waaraan hij later weer verder werkt.
Dit ‘veranderlijke’ sluit mooi aan op de omgeving rondom het Schrei(ers)huisje die ook altijd in beweging is.
Zijn het niet de langsvarende schepen, dan is het wel het weer of de langzaam maar gestaag veranderende skyline van Rotterdam.
Volop dynamiek dus die Naamlooozz heeft gevangen in zijn met collagetechnieken gecombineerde schilderingen.
TOBIAS LENGKEEK
Oevers
Deze sculptuur van Tobias Lengkeek was in 2022 in het Schreiershuisje te zien. De sinds kort in Schiedam gevestigde Tobias Lengkeek ontving in 2019 een bijdrage Jong Talent van het Mondriaan Fonds.
Lege gebouwen of bouwplaatsen die verlaten zijn en bergen met bouwpuin (zoals stenen en beton) vormen vaak het uitgangspunt in Lengkeeks’ werk. Hierover zegt hij zelf: “Deze plaatsen zijn voor mij een tussenwereld; de materialen hebben geen functie meer en zijn nog niet terug naar de natuur. In het schilderen zoek ik met vormen en kleuren dezelfde wrijving en spanning van deze tussenwereld.”
BOUWTEKENING
Voordat het Schrei(ers)huisje hier stond was er al een ander huisje dat dienst deed als politiepost. Deze post was uitgerust met een zogeheten hoogwaterklok die kon worden geluid als er hoog water dreigde. Bewoners van de Voorhaven en de Hoofdstraat werden op deze manier gewaarschuwd om maatregelen te nemen. In de jaren dertig van de 20e eeuw is de oude politiepost vervangen voor dit huisje. De belangrijkste functie was toen arbeiders beschutting te bieden bij het wachten op de veerpont naar de Rotterdamse Droogdok Maatschappij aan de overkant. De technische tekening die onlangs is teruggevonden bij de voorbereidingen van de renovatie laat de originele indeling zien zoals het huisje is opgeleverd. We zien een berging, kantoortje en een toiletgroep.
WILLEM VAN DER HOOFT
De Schiedamse kunstschilder Willem van der Hooft is de komende weken bezig met het maken van een muurschildering in het Schreiershuisje op het Hoofd in Schiedam. Het wordt alweer de zestiende tentoonstelling in deze presentatieruimte. De muurschildering is daar de hele zomer te zien.
Hij is met zijn 80 jaar ongetwijfeld de oudste kunstenaar die tot nu toe een werk voor het huisje heeft gemaakt.
ROB MAAN EN JENNEKE TER HORST
NIET ZEIKEN
December 2019 werd NIET ZEIKEN van kunstenaar en ontwerper Rob Maan op het Schreiershuisje geplaatst.
Uitgangspunt voor dit werk vormden gebeurtenissen rondom eerdere tentoonstellingen in het Schreiershuisje en ontmoetingen met buurtbewoners op deze historische plek. Rob Maan nodigde Jenneke ter Horst uit om een gedicht te schrijven dat onderdeel uitmaakt van de installatie. NIET ZEIKEN is een gelaagd poëtisch werk over kunst in de openbare ruimte en een aanklacht tegen de verloedering ervan.
14 X GUSTO EN 1 X RDM
Uit de ongeveer 25.000 foto’s van ‘De Gusto’ in het Gemeentearchief van Schiedam hebben Sjef van Duin en Rob Maan er 141 foto’s geselecteerd voor een presentatie in het Schreihuisje.
Slechts één foto komt niet uit het Schiedamse archief maar uit het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam. Deze foto van Cas Oorthuys van werknemers van de RDM, die op een sleepboot de overtocht maken, slaat direct terug op de reden waarvoor het Schreihuisje ooit is neergezet: beschutting bieden aan hen die zich lieten overzetten.
NIKI MURPHY
Hier en Daar
was in het voorjaar van 2018 te zien in het Schreiershuisje.
Beeldend kunstenaar Niki Murphy liet zich inspireren door de langgerekte vorm van het voormalig wachthuisje met afgeronde uiteinden. Zij associeerde dat direct met het geometrische lichaam van de oloïde. De twee ‘uiteinden’ zijn verbonden aan ‘thuis’ en ‘op zee’, refererend aan de historische betekenis van het huisje.
Dit was aanleiding om een multipe – een klein kunstwerk in oplage – te maken. Deze vrije interpretatie van de oloïde doet denken aan tranen die rijkelijk vloeiden in het Schreiershuisje.
Hier & Daar – Niki Murphy (december 2017 – maart 2018)
Murphy liet zich inspireren door de langgerekte vorm van het voormalig wachthuisje met afgeronde uiteinden. Zij associeerde dat direct met de geometrische lichaam van de oloïde. De twee ‘uiteinden’ zijn verbonden aan ‘thuis’ en ‘op zee’, refererend aan de historische betekenis van het huisje.
SANDER BOKKINGA
Dit werk van kunstenaar, architect en designer Sander Bokkinga was te zien rond kerst 2016. In deze kerststal in het Schreiershuisje speelden gemuteerde varkens de hoofdrol. Je kon schieten op een aandoenlijke zeug met haar biggetjes en voor een euro drie keer PENG PENG roepen. Betalen kon je bij ‘El Director’, de varkensbeer die de kassa bemande.
Merry Christmas to all – Sander Bokkinga (december 2016 – februari 2017)
In de kerststal van het Schreihuisje spelen gemuteerde varkens de hoofdrol. Het zijn varkens die als mensen kunnen denken en handelen. Ze weten dat het in onze maatschappij voornamelijk draait om geld. Daarom hebben ze een schiettent in een kerststal bedacht. Het voelt goed en gezellig en het Schreihuisje is hiervoor de beste plek. Bijna in de vrije natuur, met een prachtig uitzicht en toch dicht bij de bewoonde wereld.
PIERLUIGI POMPEI
Beeldend kunstenaar Pierluigi Pompei presenteerde in het najaar van 2016 ‘Harmonische Velden’ in het Schreiershuisje. Iedere kleur is gebaseerd op een klank van een bepaald instrument en komt tot stand door zijn zogenaamde synthetische perceptie; een vermenging van zintuigen, zoals het proeven van kleur of het zien van geluiden. ‘Harmonische Velden’ is de grafische versie van deze kleurakkoorden.
Harmonische Velden – Pierluigi Pompei (oktober – december 2016)
Een serie sculpturen waarin klank, kleur en vorm worden gecombineerd. Iedere kleur is gebaseerd op een klank van een bepaald instrument en komt tot stand door zijn zogenaamde synesthetische perceptie; een vermenging van zintuigen, zoals het proeven van kleur of het zien van geluiden. Elk instrument biedt Pompei (1969) een palet van kleuren. Harmonische Velden is de grafische versie van deze kleurakkoorden.
ROB VAN DER VEN
Kunstenaar Rob van der Ven liet zich inspireren door het gevoel dat hij kreeg toen hij het Schreihuisje bezocht op een schemerige avond. Auto's met lopende motor, onbekende figuren, een verliefd stel. Pas ik erbij? Hoor ik ertussen? Fitting in is gebaseerd op het gevoel van een individu binnen een groep.
SAID KINOS
Maart 2016 was graffitikunstenaar Saïd Kinos aan de beurt om in het Schreiershuisje aan het werk te gaan. Voor zijn kunstwerk ‘Over Water’ liet hij zich inspireren door de verhalen over het Schreihuisje uit het boekje Hoofd onder Water. Flarden van teksten verwerkte hij in een kunstwerk dat de volledige binnenzijde van het Schreiershuisje besloeg. In dit werk staat de relatie tussen het huisje, het water en het afscheid nemen (voor even of voor altijd) centraal.
Over Water – Saïd Kinos (maart-mei 2016)
Saïd Kinos liet zich inspireren door de verhalen over het Schreihuisje uit het boek Hoofd onder Water. Flarden van teksten verwerkte hij in een kunstwerk dat de volledige binnenzijde van het Schreihuisje beslaat. In het werk staat de relatie tussen het huisje, het water en het afscheid nemen (voor even of voor altijd) centraal. Saïd zoekt in zijn werk altijd naar nieuwe manieren om zijn passie voor letters, visuele communicatie en autonome kunstvormen te combineren. In Schiedam maakte Saïd het kunstwerk ‘Delen is het nieuwe hebben’ op het hek achter de Sodafabriek, te zien vanaf de Buitenhavenweg.
FOTOFESTIVAL SCHIEDAM CARINA HESPER
Tijdens het Fotofestival Schiedam in 2015 was het werk van Carina Hesper in het Schreiershuisje te zien. Haar foto’s van visueel gehandicapte kinderen in China zijn voorzien van zwarte warmtegevoelige inkt. Door je (warme)hand erop te leggen komt het beeld langzaam tevoorschijn.
EWOUD TRAAST
Voorjaar 2014 werd dit tijdelijke kunstwerk in het Schreiershuisje onthuld. Fotograaf/kunstenaar Ewoud Traast liet zich inspireren door de weemoedige historie van het huisje en ontwierp een Monument voor de Stilte.
Monument voor de Stilte – Ewoud Traast (mei-september 2014)
In 2014 werd een vijfde tijdelijk kunstwerk gerealiseerd. De kunstenaar die hiervoor is uitgekozen is wijkbewoner van Schiedam-Zuid (Tuinlaan) en vormgever, Ewoud Traast. Zijn ontwerp omvat een serie van zes wolkenfoto’s, die onder de titel ‘Monument voor de Stilte’, gevoelens verbeelden als stilte, weemoed, liefde, eindigheid, weerzien en verlangen.
Traast heeft zich laten inspireren door de geschiedenis en de context van het Schreihuisje, wat een associatie met de schrijver J. Slauerhoff bij hem teweegbracht. Slauerhoffs gedichten roepen bij Traast sterke beelden op van stilte en weemoed en sluiten aan bij zijn werk als fotograaf en kunstenaar.
HOOFD ONDER WATER
Hoog water op het Hoofd is een steeds terugkerend verschijnsel. Door de eeuwen heen is het Hoofd regelmatig ondergelopen. De achterliggende wijk de Gorzen is zelfs vernoemd naar dit fenomeen, gorzen = moerasland, drassig land. Tijdens de winter van 2014 was in het Schreiershuisje behang te zien dat was samengesteld uit een collage van oude landkaarten, prenten, foto’s en krantenberichten rondom het thema ‘hoog water’.
Hoofd onder Water – Sjef van Duin & Esther Zitman (december 2013-april 2014)
Het daaropvolgende kunstwerk werd meer gebaseerd op de historie van het wachthuisje dan op het thema afscheid en werd gemaakt door Sjef van Duin en Esther Zitman zelf. Na onderzoek in m.n. het gemeentearchief van Schiedam naar hoog water op het Hoofd hebben zij het Schreiershuisje behangen met een zelf ontworpen patroon. Dit ‘Hoofd onder water’ behang werd eind december 2013 aangebracht.
Er werd een boekje uitgegeven waarin negen interviews met buurtbewoners over hun herinneringen aan hoog water in de Gorzen. Dit boekje werd op 19 april 2014 bij het Schreihuisje gepresenteerd aan de wijk.
ROEL CRUL
September 2013, op een van de mooiste plekken in Schiedam, het Hoofdplein aan de Maas, waait het flink en schijnt de najaarszon. Zo’n 50 wijkbewoners en andere belangstellenden verzamelen zich rond het Schreiershuisje. Na twee eerdere, tijdelijke kunstwerken, wordt het derde werk onthuld. Ruimtelijk vormgever en wijkbewoner Roel Crul laat het huisje huilen. Zijn interactieve waterinstallatie ‘De Vrouw op de Kade’ wordt in werking gesteld.
Vrouw op de Kade – Roel Crul (28 september-december 2013)
In dit kunstwerk van vormgever Roel Crul speelden tranen een prominente rol.
Roel liet het huisje huilen. Vanaf het plafond druppelde watertranen op een laagje water op de vloer in de vorm van een hart en een boot, geïnspireerd op het lied ‘Heart of gold’ van Neil Young. Samen met verhalenverteller Bart Schouten, die speciaal hiervoor het verhaal ‘Vrouw op de Kade’ schreef, werd het kunstwerk onthuld.
MICHEL SNOEP
In het voorjaar van 2013 werd dit kunstwerk ‘Afscheid’ van Michel Snoep onthuld. Bij dit werk is ook een multiple gemaakt; een zeefdruk van een linosnede in een oplage van 100.
Het tweede kunstwerk werd gemaakt door Michel Snoep. Michel bracht een paneel met een schildering van een man in een roeiboot en twee tranende ogen aan in het Schreiershuisje. Als multiple (100 stuks) maakte hij een linosnede van deze afbeelding en de haiku:
je gaat weer op reis
zie je dan niet dat ik ween
waar ga je nu heen
CAROLINA KOSTER
Tussen de mazen van mijn tranen stroomt het zoetzilte woorden -
Met deze regel van Carolina Koster werd in 2012 het Schreihuisje als kunstruimte geopend. Carolina, beeldend kunstenaar/grafisch ontwerper uit Schiedam, bracht deze tekstregel aan op de wanden in het huisje.
CONTACT
We nodigen u uit om te komen kijken in het Schrei(ers)huisje. Neem contact met ons op voor meer informatie of als u uitnodigingen wilt ontvangen voor de openingen.
Schrei(ers)huisje
Park Maasboulevard
Schiedam